skip to Main Content

Wat gebeurt er bij beëindiging subsidie aan cultuurcentrum De Wâldsang ?

De colleges van de gemeente Dantumadeel en Achtkarspelen hebben dit aan hun gemeenteraden voorgesteld. Dantumadeel stelt voor te stoppen met de subsidie op het instrumentaal onderwijs, dat wil zeggen het leren bespelen van een instrument.

Het college van Achtkarspelen gaat nog veel verder en wil ook de subsidie voor het muziekonderwijs op de scholen beëindigen. En dus volledig ophouden met bekostiging van muzieklessen en van De Wâldsang.

Dit alles zonder enige inhoudelijke afweging en onderbouwing.

Wanneer deze rigoureuze bezuinigingen door zou gaan zijn de gevolgen dramatisch te noemen: de meeste kinderen krijgen geen muziekles meer; schade voor hun persoonlijke ontwikkeling; verlies van cultuur; maatschappelijke afbraak in de gemeenten; hogere kosten voor zorg.

Wij hebben er alle begrip voor dat gemeenten moeten bezuinigen.  Maar bezuinigen op muzieklessen zijn verkeerde keuzes. De nadelen zijn vele malen groter dan het financiële voordeel voor de korte termijn.   

Gelukkig beslissen de gemeenteraden erover. Wij hopen en vertrouwen erop dat de raden van Achtkarspelen en Dantumadiel de wijsheid zullen hebben niet mee te gaan in de voorstellen van het college. En daarmee de gemeenten Noard-Earst Fryslân en Tytsjerksteradiel volgen, die er bewust voor kiezen niet te bezuinigingen op De Wâldsang.

Deze notitie wil inzicht geven waarom stopzetten van subsidie in het belang van de gemeenten en hun inwoners zeer onverstandig is.

Wat gebeurt er bij beëindiging subsidie aan cultuurcentrum De Wâldsang ?

De Wâldsang is in 1969 als gemeentelijke instelling opgericht door de gemeente Achtkarspelen. Omdat de gemeente het noodzakelijk vond dat kinderen muziekles konden volgen, vooral in het belang van hun persoonlijke ontwikkeling ! Kort daarna sloten de gemeenten Dantumadiel, Kollumerland (nu NE-Fryslân) en Tytsjerksteradiel zich daarbij aan en werd De Wâldsang een zgn Gemeenschappelijke Regeling. Vorig jaar bestond de Wâldsang dus 50 als instituut voor muziekonderwijs in deze regio. Tienduizenden kinderen en volwassenen hebben in die jaren muziekonderwijs gevolgd en een instrument leren bespelen. Daarmee heeft de Wâldsang ook sterk bijgedragen aan hun persoonlijke ontwikkeling en aan de cultuur in de gemeenten. De gemeenten en de Wâldsang zijn dus nauw met elkaar verbonden. Later is de Wâldsang een stichting geworden.  Zes jaar geleden is de Wâldsang omgevormd tot een eigentijdse structuur met zelfstandige docenten, verbonden via een coöperatie.

De nieuwe organisatie leverde een begroting die 30% lager was dan tijdens de stichting. Doordat er vanaf de start van het cultuurcentrum jaarlijks niet is geïndiceerd is de begroting zelfs lager dan tweederde van de begroting voor muziekonderwijs van zes jaar geleden. Kortom, de kosten voor de gemeenten voor het muziekonderwijs zijn sinds de start van de huidige organisatie al aanzienlijk verlaagd. Wij vragen ook dit mee te nemen in de overwegingen.

Er is nu sprake van een efficiënte en taakgerichte organisatie. Maar de huidige middelen zijn daarvoor wel nodig. Verdere bezuinigingen op de organisatie zijn niet mogelijk. Die zullen ten koste van de inhoud gaan

Het belang van muziekles voor de ontwikkeling van het kind én voor de gemeente

Muziek beoefenen wordt soms alleen gezien als een leuke hobby. Het is echter veel meer dan dat. Het leren bespelen van een instrument en muziek kunnen maken geeft een belangrijke inhoud en invulling aan het leven van veel kinderen en later volwassenen.

Maar het gaat veel verder. Muziek maken stimuleert de cognitieve ontwikkeling waardoor kinderen ook beter taal en rekenen kunnen leren. Muziek werkt ook structurerend en het leren bespelen van een instrument vergt discipline. Mentaal en verstandelijk worden kinderen mee gevormd door muziek. Dat werkt door en leidt tot evenwichtiger en meer gestructureerde mensen in hun functioneren in het verdere leven. Een effect hiervan is ook dat het percentage probleemjongeren aanzienlijk lager is bij kinderen die muziek beoefenen. Met andere woorden:  stimuleren dat kinderen muziek beoefenen en daarin investeren  helpt dat kinderen ontsporen en in de problemen komen. Het voorkomt mede dat zij dure maatschappelijk hulp behoeven, bekostigd door de gemeente. Dit alles is uit diverse onderzoeken gebleken. (zie bronvermeldingen en verwijzing naar websites aan het eind van notitie). Redenen waarom muziekles, zowel op scholen als instrumentaal, de laatste jaren weer breed wordt aanbevolen en gestimuleerd door overheid en wetenschap.  Omgekeerd zal bezuinigingen op muziekonderwijs er dus toe kunnen leiden dat meer jongeren in de problemen komen en dat er nog meer geld van de gemeente aan Jeugdzorg en WMO besteed moet worden. Ter illustratie: de kosten van behandeling van één kind met een grote zorgvraag kunnen voor de gemeente wel oplopen tot € 30.000 per jaar en meer. Hiervoor kunnen maar liefst 560 kinderen muziekles op school krijgen of 200 kinderen instrumentale les krijgen. Doordat zij die muzieklessen volgen zal een aantal kinderen minder in de problemen komen en geen beroep behoeven doen op dure zorg bekostigd door de gemeente. Die besparingen op zorg zullen  oplopen tot een veelvoud van € 30.000,–. Tel uit je winst !   

Gevolgen van bezuiniging/beëindiging subsidie voor muziekonderwijs op scholen

1.Beëindiging van subsidie betekent ook het einde van muziekonderwijs op scholen. In Achtkarspelen houdt dit concreet in dat ruim 1300 basisschoolleerlingen geen muziekles meer zullen krijgen.

Scholen hebben niet de middelen om dit zelf in te kopen van de Wâldsang. Ook ontbreken doorgaans de tijd en vaardigheden bij de leerkracht.  Door aanwezigheid van een vakleerkracht muziek krijgt de leerkracht werkdrukvermindering en inspiratie om er zelf ook mee aan de slag te gaan

2. Met beëindiging van muziekonderwijs op scholen wordt dwars ingegaan tegen de huidige ontwikkelingen, waarbij dit juist wordt gestimuleerd gezien de grote waarde die dit heeft voor kinderen en voor de maatschappij. Ook koningin Maxima maakt zich hier sterk voor met haar project “Meer muziek in de klas”, dat juist tot doel heeft dat elk kind op de basisschool in aanraking komt met muziek.

3. Het huidige voornemen van Achtkarspelen is volledig in strijd met het geldende beleid van de subsidiërende gemeenten. Zij hebben allen o.a. als beleid vastgesteld dat alle basisschoolleerlingen kennis moeten maken met muziek. Vrijwel alle Fryske gemeenten, waaronder Achtkarspelen, hebben in augustus 2018,  in aanwezigheid van de koningin, ook het Convenant “Meer Muziek in de Klas” ondertekend. Hiermee stoppen is dan ook niet meer en minder dan contractbreuk.

In het collegeakkoord 2018-2022 van Achtkarspelen staat ook nog eens (pag 14) dat extra budget zal worden vrijgemaakt voor projecten muziekonderwijs op de basisscholen en dat “Meer muziek in de klas” moet worden gefaciliteerd !!

4. Kinderen zullen niet of nauwelijks meer kennis maken met het zelf maken van muziek en kunnen daardoor niet zelf ontdekken hoe mooi dit kan zijn. Zij komen er niet meer mee in aanraking en zullen dus ook niet kiezen voor het leren bespelen van een instrument.

5. Elk kind heeft een talent voor muziek. Zingen, drummen, dansen of luisteren. Iedereen op haar eigen niveau. Kinderen met potentiële aanleg voor muziek zullen hun talenten niet kunnen ontwikkelen, want zij zijn daarover onwetend gehouden. Talent gaat dus verloren voor henzelf en voor de samenleving.

6.  De stimulerende functie van muziek bij de cognitieve ontwikkeling van kinderen gaat vervallen.  Ook de preventieve functie van muziek leren op het voorkomen van problemen bij kinderen gaat verloren door een vermindering aan cultureel bewustzijn, creativiteitsontwikkeling en coöperatieve houding in muziek.  Effecten zijn:  meer kinderen die problemen hebben met leren rekenen en taal; meer kinderen met ontwikkelingsproblemen en gedragsproblemen. Met als gevolg hogere maatschappelijke kosten voor zorg (zie ook hiervoor).

Gevolgen van bezuiniging/beeindiging subsidie voor instrumentaal onderwijs

7. De tarieven zullen fors omhoog moeten om de docenten een inkomen, dat al niet hoog is,  te kunnen blijven verschaffen.

8. Veel ouders zullen hun kinderen geen muziekles (meer) laten geven omdat ze de noodzakelijke hogere tarieven niet meer kunnen betalen. Mensen met een minimaal inkomen zullen mogelijk een beroep kunnen op financiële ondersteuning door de Stichting Leergeld, maar dat geldt maar een beperkt deel. Ouders met een inkomen net boven het minimum tot modaal vormen de grootste groep. Zij krijgen de hogere tarieven wel voor hun rekening waardoor velen zullen afhaken. Muziekonderwijs zal alleen weggelegd zijn voor kinderen van ouders met een hoger inkomen.

9. Voor veel kinderen betekent dit dat zij niet de gelegenheid krijgen voor het leren bespelen van een muziekinstrument en kunnen beoefenen van muziek. Voor getalenteerde kinderen wordt de weg afgesloten om voor een eventueel beroep in de muziek.

10. Het verloren gaan van de stimulerende functie en preventieve functie, hiervoor beschreven, speelt vooral ook wanneer kinderen geen instrument leren bespelen. Met alle genoemde nadelige effecten van dien voor kind en maatschappelijke kosten. Dit speelt des te meer in gemeenten met een wat zwakkere sociale structuur zoals Achtkarspelen en Dantumadiel.

11. De Wâldsang leidt ook sinds generaties de leden van de muziekkorpsen in onze regio op. Vooral kinderen uit de lagere en middeninkomensgroepen zijn aangesloten bij muziekkorpsen. Door financiële beperkingen zullen veel kinderen afhaken. Muziekkorpsen zullen problemen krijgen met de noodzakelijke aanvulling met jonge leden.  Dat zal bedreigend zijn voor het voortbestaan van korpsen en kan het culturele leven in de dorpen aantasten.

12. De voorgenomen bezuinigingen op muziekonderwijs heeft gevolgen voor het hele culturele leven in de gemeente. De Wâldsang is een belangrijke cultuurdrager in de gemeente, naast opleidingen ook met concerten en optredens van docenten en leerlingen. Daar is bij bezuinigingen geen ruimte meer voor. Er zal dus sprake zijn van verarming van het culturele leven in de gemeente.

13. De Wâldsang doet ook het nodige voor kinderen en volwassenen met beperkingen. Voorbeelden hiervan zijn het orkest Pandoer voor verstandelijk gehandicapte mensen en projecten voor kinderen met autisme. Deze activiteiten zijn zeer populair en worden hoog gewaardeerd. Zij dragen bij aan het maatschappelijk functioneren van mensen met beperkingen. Bij afschaffing van de subsidie zullen ook deze activiteiten moeten stoppen.    

14. Behalve het geheel van de subsidiering van alle muzieklessen (subsidie 142.096) wil het college van Achtkarspelen ook stoppen met de subsidie voor de leslocaties (140.000). Maar hetzelfde bedrag  wordt ook weer als huur in rekening gebracht en door de Wâldsang aan de gemeente betaald. Dit is nu dus financieel neutraal voor de gemeente. Wanneer de gemeente wel de huur blijft vragen maar niet meer subsidieert betekent dit per definitie het faillissement van de Wâldsang. Gevolg: leegstaande ruimten zonder functie die dan wel op de begroting van de gemeente blijven drukken.  Kortom: evenals het hele voorstel van het college is ook dit punt ondoordacht.     

15. De Wâldsang zal aanzienlijk minder kunnen doen en organisatorisch moeten worden afgebouwd.  De voorgestelde bezuinigingen zullen voor de betrokken docenten, allen gekwalificeerd, verlies van inkomen betekenen. Er is sprake van een prestatieovereenkomst tussen gemeenten en De Wâldsang. Niet geleverde uren worden niet bekostigd door de gemeenten. Omgekeerd zal subsidie-beëindiging aanleiding kunnen zijn voor docenten om te stoppen met lessen in die gemeenten, omdat het niet meer voor ze uit kan. Sowieso zullen tal van docenten hun werk verliezen en zal een aantal van hen bij het bijstandsloket terecht komen.  Het is niet ondenkbaar dat het voortbestaan van De Wâldsang in het gedrang komt.

15. Bezuinigingen door enkele gemeenten zullen ook nadeel betekenen voor gemeenten die niet bezuinigen, bv omdat bepaalde vaste kosten even hoog zullen blijven. Die komen extra voor rekening van de andere gemeenten.

Oproep

Er wordt een dringend beroep gedaan op de gemeenteraden van Achtkarspelen en Dantumadiel om de voorstellen tot beëindiging van subsidie aan de Wâldsang af te wijzen, gezien de grote nadelen die dit tot gevolg zullen hebben.

Op het gebied van onderzoek naar de betekenis van muzikale ontwikkeling, zijn o.a. de volgende boeken relevant:

– Musicophilia, Tales of Music and the Brain. Oliver Sacks
– Muziek en brein, over de kracht van muziek. Ben van Cranenburgh
– Singing in the Brain. Erik Scherder
– Music, Language and the Brain. A. Patel

De volgende filmpjes over het grote belang van muzikale ontwikkeling voor kinderen (en volwassenen) zijn zeer informatief

https://www.youtube.com/watch?v=yJH0Hx3qUA0&ab_channel=RepenRoerMusicals  (aansprekend filmpje van Erik Scherder)

https://www.youtube.com/watch?v=9Kq3rwjMxTE&frags=wn&ab_channel=UniversiteitvanNederland

https://www.youtube.com/watch?v=CykfMAuPCL0&ab_channel=TuftsAlumni

https://www.youtube.com/watch?v=HqKry0gh_NA&ab_channel=GBHForumNetwork

https://www.youtube.com/watch?v=xtf4FDlpPZ8 

https://www.youtube.com/watch?v=nG5rL8arBmw (simpele uitleg van Ali B.)

https://vimeo.com/453251149 (over cultureel bewustzijn)

https://www.lkca.nl/artikel/het-creatieve-proces/  (Creatief leerproces)

Back To Top